Ngày nay người ta vẫn xem in lụa là một ngành nghề thủ công, việc tìm ra được thời gian chụp bản đúng phụ thuộc khá nhiều vào "kinh nghiệm" của những người thợ in đi trước hướng dẫn cho lớp thế hệ sau này hoặc trình độ kiến thức của người đào tạo.
Kinh nghiệm tích lũy có được trong quá trình làm việc là điều đáng quý vì không có một loại sách vở nào trên thế giới này viết về nó nhưng thực tế kinh nghiệm có thể đúng với nhiều người mà không thể đúng hết với tất cả mọi người do phụ thuộc vào sự nhận thức, sự khéo léo, điều kiện hoàn cảnh, môi trường làm việc,...của từng người.
Thời gian chụp bản phụ thuộc khá nhiều yếu tố như: loại keo chụp bản, loại chất bắt sáng, tỉ lệ pha giữa chất bắt sáng với keo chụp bản, thông số lụa, bàn chụp bản (thủ công hoặc hiện đại), bóng đèn (huỳnh quang hoặc UV),...
Cách tính toán thời gian chụp bản đơn giản nhất là chuẩn bị 5-10 cái khuôn đã lên keo sẵn và được sấy khô, chụp lần lượt từng phút một cho đến khi tìm ra được bản nào rửa ra dễ nhất. Từ đó ta có được thời gian chụp bản cho loại keo đó, bắt sáng đó, tỉ lệ pha đó, bàn chụp đó,...Nhưng phương pháp này gây ra sự lãng phí về thời gian và chi phí khuôn.
Việc hao tổn này càng tăng lên một khi bạn thay thế keo chụp bản mới hoặc chất bắt sáng mới hoặc bàn chụp mới hoặc tuổi thọ của bóng đèn giảm dần đi theo thời gian cũng khiến việc sai lệch thời gian chụp bản so với ban đầu. Lúc này việc tính toán lại thời gian chụp bản mới là tất yếu.
Bài viết này xin được giới thiệu phương pháp tính toán thời gian chụp bản bằng khoa học kỹ thuật mà được áp dụng cho mọi loại keo chụp bản, mọi loại bàn chụp bản và cách tính toán thời gian chụp bản trong một lần chụp duy nhất. Đó là sử dụng phim tính toán thời gian chụp bản.
Phim tính toán thời gian chụp bản
Kết quả có được sau một lần chụp bản
Trên mỗi phim đều có các hệ số kết quả (0.25, 0.33, 0.5, 0.7 và 1.0), sau khi chụp bản với thời gian bất kỳ (ta tạm gọi là "thời gian chụp bản lần đầu"), bản được đem rửa và ta xác định được hình nào rõ nhất.
Xác định hình rõ nhất sau khi rửa bản
Công thức tính thời gian chụp bản như sau:
Thời gian chụp bản cần tìm = Thời gian chụp bản lần đầu * hệ số hình rửa ra rõ nhất
Như hình trên ta nhận thấy: hệ số 1.0 thời gian chụp quá "già" do các hình nhỏ trong vòng tròn không rửa ra được, càng xa hệ số 1.0 các hình nhỏ (trong vòng tròn) có thể rửa ra được và rõ nhất là ở hệ số 0.25.
Ví dụ: thời gian chụp bản lần đầu là 10 phút, thời gian chụp bản ta cần tìm là: 10*0.25 = 2,5 phút (tương ứng 150 giây).
Phim tính toán thời gian chụp bản
Do bàn chụp (thủ công hoặc hiện đại) đều sử dụng bóng đèn (nguồn sáng), bóng đèn có tuổi thọ (liên quan đến cường độ sáng) và tuổi thọ của nó sẽ giảm dần theo thời gian. Điều này có nghĩa là thời gian chụp bản không bao giờ "cố định", nó cần được tính toán lại theo thời gian và khi bạn sử dụng keo chụp bản mới, tỉ lệ pha bắt sáng mới, bàn chụp bản mới, bóng đèn mới,...việc tính toán lại thời gian chụp bản là cần thiết.
